Jinekolojik Muayene 

    Jinekolojik muayeneye genel değerlendirme ile başlanır. Kansızlık, lenf nodları, nabız, tansiyon, meme ve koltuk altı değerlendirilir. Karın hassasiyeti, eski ameliyat izleri yapılan karın muayenesi ile değerlendirilir.

Jinekolojik Muayene Nedir?

   Jinekolojik muayene kadınların üreme sistemi organlarının sağlığına yönelik yaptığımız muayenedir. Bu muayene hem karın içindeki yumurtalık, rahim ve tüpleri, hem de dış üreme organları olarak kabul edilen vajen ve labium (minör ve majör dış dudaklar) muayenesini kapsar.

Jinekolojik muayenede neler yapılır?

   Jinekolojik muayene sırasında hastalar jinekolojik muayene masası olarak adlandırılan masaya mesane boşaltılmış olarak sırt üstü olarak yatırılıp bacaklar masa ayaklıklarına konur. Vulva ve vajina spekulum adı verilen aletin de yardımıyla incelenir. Ardından transvajinal ultrasonografi cihazının vajene yerleştirilmesiyle rahim ve yumurtalıklardaki olası patolojiler gözlenir.

Ultrason muayenesi ardından doktor işaret ve orta parmağını vajene yerleştirerek vajen duvarlarında ağrı, hassasiyet veya şişlik varlığını kontrol eder. Vajende parmaklar varken diğer el kasığa bastırılarak rahim hissedilebilir.

   Rahimdeki olası sertlik ve büyüme ‘’bimanuel muayene’’ dediğimiz bu muayene ile anlaşılabilir. Yumurtalıkların bu muayenede hissedilmesi zordur. Eğer yumurtalık çok büyümüş bir kitle halinde ise muayenede hissedilebilir.

   Jinekolojik muayene sırasında sık olarak smear testi yaparız. Servikovajinal smear (CVS) olarak adlandırılan bu test ile rahim ağzı ya da serviksteki kanser öncülü hücrelerin plastik bir fırça ile örneklenmesiyle yapılır.

Jinekolojik muayene sırasında hastanın ıkınması istenerek mesane, rektum veya barsak sarkması tespit edilir. Eğer sarkma varsa sarkma ya da prolapsus derecesi evrelenir.

Jinekolojik muayenede neler sorulur?

   Jinekolojik muayene bir kadının üreme organlarının sağlığının değerlendirilmesi için yapılır. Bu değerlendirme sırasında hastaya sorulması gereken sorular yöneltilir ve jinekolojik hikayesinin alınması sağlanır. Bu soruları kısaca sıralayacak olursak,

• Son adet tarihi

• Adet döngüsünde adet aralıkları, kaç gün sürdüğü, yoğunluğu ve adet sırasında ağrı, adet düzensizliği varlığı

• Vajinal bölgede yanma, kaşınma, hassasiyet olup olmadığı

• Vajinal akıntı varlığı, akıntı varsa renk ve kokusu

• İdrarda yanma varlığı

• İdrar kaçırma öyküsü varsa şekli (yetişememe veya zorlanarak idrar kaçırma)

• Doğum, kürtaj, doğum kontrolü yöntemi ve müdahale öyküsü

• İlişki durumu, ilişkide ağrı ya da kanama varlığı

• Geçirilmiş ameliyatlar

• Kasık ağrısı varlığı

• Kabızlık yada diğer dışkılama bozuklukları varlığı

• Hasta ıkınması sırasında vajinal dolgunluk hissi

• Vücutta aşırı kıllanma olup olmadığı, meme gelişimi, kasık ve koltuk altı kıllanmasının durumu

Jinekolojik muayene nasıl yapılır?

   Jinekolog doktoru jinekolojik muayeneye genel değerlendirme ile başlar. Kansızlık, lenf nodları, nabız, tansiyon, meme ve koltuk altı değerlendirilir. Karın hassasiyeti, eski ameliyat izleri yapılan karın muayenesi ile değerlendirilir.

   Jinekolojik masada yapılan kadın hastalıkları doktorunun yaptığı değerlendirmede vajinal bölgede görülen kızarıklık, yara ve siğil varlığı değerlendirilir. Elle yapılan muayenede rahim hareketlerinde ağrı, yumurtalık bölgesinde kistler ve kitleler, rahmin normalden iri miyomlu yapısı tespit edilir. Spekulum adı verilen alet ile rahim ağzı görülür, smear alınabilir.

   Rahim mesane ve son barsak sarkmaları tespit edilebilir. Anormal vajinal akıntılar kültür ve yayma tetkikleri ile enfeksiyonlar açısından değerlendirilir. Yapılan ultarasonografi ile muayene tamamlanır.

• O anki şikayetiniz ve ne zaman başladığı,

• Adet düzeniniz ile ilgili, sıklığı, süresi, ara kanama varlığının sorgulanması,

• Idrar kaçırma ve organ sarkmasının sorgulanması. İdrara çıkma sıklığı, idrar kaçırma, gece idrara çıkma ve sarkmada ele gelen kitle ve bası hissi gibi,

• Cinsel aktif olup olmadığı, ilişkide ağrı, sonrasında kanama sorgulanması önem taşır,

• Vajinal smear yaptırıp yaptırmadığınız, yaptırdıysanız son sonucunuz temiz olması yada sorun varlığı,

• Doğum ve düşüklerle ilgili hikayeniz,

• Geçirdiğiniz cerrahi ile ilgili hikayeniz,

• Devam eden hastalığınız ve buna bağlı devamlı kullandığınız ilaçlar varlığı.

Bakirelerde jinekolojik muayene nasıldır?

   Bakirelerde jinekolojik muayene, spekulum kullanılması vajen girişindeki kızlık zarına zarar vereceği için bu hastalarda bu bölgeden kültür alınması ve kasık ultrasonografisi yapılması tercih edilir. Hastaya transvajinal ultrasonografi veya bimanuel muayene yapılmaz.

Jinekolojik muayene kimlere yapılır?

    Jinekolojik muayene kadın ilk cinsel ilişkisini yaşadıktan sonra yapılabilir. Ergenlerde ve cinsel ilişkisi olmayanlarda ise vajen girişinden akıntı kültürü alınıp beraberinde kasık (pelvik) ultrasonografi yapılır.

Jinekolojik muayene ne zaman yapılmalı?

   Jinekolojik muayene birçok kadın hastalığının teşhisi için gerekli bir muayenedir. Hastanın hiçbir şikayeti olmasa bile yılda bir kez jinekolojik muayene yapılması önerilir. Bu muayene ile olası problemlerin erken teşhis ve tedavisi sağlanır. Hastanı ilişkisi yoksa kasıktan yapılan ultrasonografi ile yumurtalık ve rahim tespit edilebilir. Miyom, çikolata kisti ya da yumurtalık kitlesi gibi problemlerin erken tanısı sağlanır.